Veelgestelde vragen

Bosbeheer is de overkoepelende term voor alle activiteiten om een bos in stand te houden – van natuurbeheer tot recreatie en houtproductie. Bosbouw richt zich specifiek op de economische kant: de duurzame productie van hout. Goed om te weten: deze twee staan niet haaks op elkaar.

Hoewel er vaak met een kwade blik wordt gekeken naar de kap van bos, gebeurt dit ook door mensen die zelf graag een douglas tuinhuisje, een geïmpregneerd grenen schutting, of een gevel van Zweeds rabat. De Nederlandse bosbouw zorgt ervoor dat we niet alles uit verre landen hoeven importeren, maar ook hout op een duurzame manier uit eigen land kunnen produceren. En door kleinschaligheid en sturing op de diversiteit van boomsoorten kan de ecologische waarde van het bossysteem juist verbeteren.

Bij Bureau voor Natuur beheren we zoveel mogelijk op een natuurvolgende manier, bijvoorbeeld volgens de Pro Silva principes: het optimale behoud en gebruik van bosecosystemen, waarbij de ecologische en sociaaleconomische functies van het bos op een duurzame en winstgevende wijze worden vervuld.

De waarde bepaal je door twee factoren: hoeveel hout er staat en van welke kwaliteit het is. Om het volume te bepalen, kun je individuele bomen meten of met steekproeven werken. Voor grote opstanden is het verstandig om professionele meetapparatuur in te zetten.

Naast volume is kwaliteit essentieel: de combinatie van boomsoort (foutloos eikenhout is duurder dan foutloos populier), dikte en lengte (dikke, rechte stammen zijn waardevoller), en stamkwaliteit (vrij van kwasten en rot). Tot slot is de houtprijs erg afhankelijk van de Europese markt. Europese tekorten bij zagerijen doen de houtprijs stijgen (bijvoorbeeld afname import door oorlog Oekraïne) en overschot laat de houtprijs dalen (massale fijnsparsterfte na droogte 2018).

Een praktische benadering is meerdere houtkopers te vragen jouw opstand te taxeren. Zo krijg je een realistisch beeld van de marktwaarde van je hout.

Wij helpen je graag met alle bosbouwkundige aspecten van je bosgebied:

• Blessen en houtmeten voor optimale dunning en houtoogst
• Bosbouwkundige inventarisaties (SBI) om inzicht te krijgen in je bosbestand
• Begeleiding van houtoogst en verkoop
• Opsnoeien van toekomstbomen voor waardevermeerdering
• Adviseren over boomsoortenkeuze en bosverjonging
• Maatwerk bij kleine of complexe opstanden

Onze specialisten werken door heel Nederland, dus of je nu een klein bosperceel hebt of een groot bosgebied beheert, wij denken graag met je mee. Van professioneel advies tot praktische uitvoering – we staan voor je klaar.

Een akkerbouwer verbouwt zijn aardappelen en oogst ze hetzelfde jaar. Een bosbouwer verbouwt bomen tot kwaliteitshout, maar kan daar tussen de 50-200 jaar over doen. “Boompje groot, bosbouwertje dood” zoals we soms gekscherend zeggen. Dit maakt bosbouw tot een van de meest duurzame vormen van grondstofproductie.

We zijn van mening dat bosbeheer niet afhankelijk moet zijn van de aan- of afwezigheid van grote subsidieprojecten, maar veel stabieler is met een duurzaam economisch beleid dat rekening houdt met ecologie en recreatie. Waarbij subsidieprojecten zo nu en dan wel voor extra impulsen kunnen zorgen.

Duurzaam geteeld hout is bovendien een hernieuwbaar alternatief voor materialen met een hoge CO2-voetafdruk zoals beton en staal.

Een succesvolle houtoogst vraagt om goede voorbereiding, begeleiding en afronding:

1. Voorbereiding: Bepaal duidelijk wat gekapt moet worden. Markeer de te vellen bomen helder in het veld (blesronde). Regel de nodige vergunningen of meldingen. Selecteer een betrouwbare uitvoerder en maak duidelijke schriftelijke afspraken over prijs, voorwaarden en werkmethode.
2. Uitvoering: Begin met een gezamenlijke ronde door het terrein om de werkzaamheden toe te lichten. Wees regelmatig aanwezig tijdens de oogst om te controleren of alles volgens afspraak verloopt. Stuur bij waar nodig. Houd de bodemtoestand in de gaten en beperk spoorvorming door gebruik van vaste rijpaden.
3. Afronding: Loop na afloop samen het terrein na. Controleer of alle gebleste bomen zijn geveld en of het terrein netjes is achtergelaten. Check eventuele schade en spreek herstel af. Rond de financiële en administratieve afhandeling correct af.

Door actief te begeleiden, zorg je ervoor dat de houtoogst zowel economisch rendabel als ecologisch verantwoord verloopt, met minimale schade aan het blijvende bos.

Zonder actief beheer wordt een bos kwetsbaar voor ziekten, stormschade en veroudering. Door slim te beheren — bijvoorbeeld door te dunnen of zieke bomen weg te halen — blijft het bos gezond, veilig en toekomstbestendig. Zoals we in het bosbeheer soms zeggen: een onbeheerd bos is als een tuin zonder tuinman – vroeg of laat neemt de chaos het over. Goed bosbeheer draagt bij aan biodiversiteit én zorgt dat het bos ook de volgende generatie kan doorstaan.

Diversiteit is de sleutel. Verschillende boomsoorten, struiken, open plekken, dood hout en variatie in leeftijden zorgen samen voor een rijk ecosysteem. Dood hout blijft liggen voor insecten en schimmels, open plekken brengen licht voor kruiden en jonge boompjes, en oude bomen bieden nestgelegenheid voor vogels en vleermuizen.

Houtoogst maakt onderdeel uit van duurzaam bosbeheer. Hout is een hernieuwbare grondstof en bij verantwoord beheer groeit er meer bij dan geoogst wordt. De opbrengst van houtverkoop wordt vaak direct terug geïnvesteerd in het bosbeheer – bijvoorbeeld voor aanplant, het onderhoud van paden of de bescherming van jonge boompjes.

Een goed bosbeheerplan heeft doorgaans een looptijd van 8 tot 10 jaar. Na deze periode is het verstandig om een nieuw plan op te stellen. Maar ook tussentijds kan een actualisatie nodig zijn, bijvoorbeeld bij:

• Veranderende wet- en regelgeving
• Drastische gebeurtenissen zoals storm of ziektes
• Nieuwe inzichten over klimaatbestendig bosbeheer
• Veranderende doelstellingen voor jouw bos

We adviseren je graag of jouw huidige plan nog actueel genoeg is, of dat het toe is aan vernieuwing.

Bij bosziekten of plagen bieden we een doelgerichte aanpak:

1. Diagnose en inventarisatie: we brengen de exacte omvang en ernst van het probleem in kaart
2. Containment-strategie: we adviseren over maatregelen om verdere verspreiding te beperken
3. Herstelplan: we maken een plan voor de aanpak van aangetaste delen en herstel op korte en lange termijn
4. Toekomstvisie: we adviseren over preventieve maatregelen en resistente soorten die passen bij je locatie

Onze aanpak is niet alleen gericht op het oplossen van het acute probleem, maar ook op het vergroten van de toekomstige weerbaarheid van je bos.

Ja, we zijn actief in Brabant – waar onze wortels liggen – maar werken ook in andere gebieden zoals de Veluwe, Betuwe en Utrechtse Heuvelrug. Vooral voor bosbeheerplannen, monitoring en enkele dagen uitvoerwerk zijn we flexibel inzetbaar. We denken graag met je mee, waar je ook gevestigd bent.

We combineren ecologische kennis met praktische uitvoerbaarheid. Onze mensen staan met hun laarzen in het bos, maar hebben ook up-to-date kennis van natuurwetgeving, subsidies en technologische ontwikkelingen. We werken volgens de Gedragscode Soortenbescherming Bosbeheer en blijven op de hoogte via actieve deelname aan kennisnetwerken zoals Pro Silva en de jaarlijkse Beheerdersdag.

Hoewel onze vaste beheergebieden voornamelijk in Brabant liggen, bieden we door heel Nederland gespecialiseerde diensten aan. Het belangrijkste: we luisteren naar jouw wensen en zorgen voor een aanpak die bij jou en je bos past.

Klimaatbestendig bosbeheer betekent dat we het bos voorbereiden op extremen als droogte, storm en ziektes. Dat doen we door variatie aan te brengen in boomsoorten, leeftijden en structuur. Een gevarieerd bos kan klappen beter opvangen. Denk aan een natuurlijke mix van soorten, verschillende leeftijden en gezonde bodemzorg. Zo bouwen we aan een bos dat tegen een stootje kan, ook wanneer het klimaat verandert.

Selectieve kap of dunning is essentieel voor een gezond bos. Het maakt ruimte voor jonge aanwas, verbetert de groei van overblijvende bomen en helpt om het bos gevarieerd en dynamisch te houden. Bovendien levert de houtoogst inkomsten op die ingezet worden voor het beheer, zodat het bos zichzelf mede kan onderhouden.

We starten met een grondige inventarisatie van het bos: welke boomsoorten staan er, wat is de leeftijdsopbouw, welke natuurwaarden zijn aanwezig, en hoe zien de bodem- en watercondities eruit? Vervolgens bespreken we de doelen en wensen van de eigenaar. Op basis daarvan stellen we een praktisch beheerplan op waarin we per bosvak aangeven welke maatregelen nodig zijn, wanneer deze uitgevoerd moeten worden en wat de verwachte resultaten en kosten zijn.

Een goed beheerplan heeft doorgaans een looptijd van 8-10 jaar. We houden hierbij rekening met subsidies en regelgeving. Een goed beheerplan is geen theoretisch verhaal, maar een praktische gids die je onder je arm mee het bos in kunt nemen.

De kosten voor bosbeheer variëren sterk, afhankelijk van het type bos, de staat waarin het verkeert en jouw doelstellingen. Voor regulier beheer kun je rekenen op jaarlijkse kosten tussen de €50 en €150 per hectare. Gerichte investeringen, zoals aanplant of de bestrijding van invasieve soorten, brengen extra kosten met zich mee. Daar staat tegenover dat houtoogst ook inkomsten kan opleveren. Daarnaast zijn er diverse subsidiemogelijkheden, zoals de SNL (Subsidie Natuur en Landschap), die een deel van de beheerkosten kunnen dekken. We helpen je graag om een kostenefficiënt beheerplan op te stellen dat past bij jouw budget en ambities.

Zeker. Wij begeleiden je van plan tot praktijk: van het opstellen van bosbeheerplannen tot de praktische uitvoering en begeleiding in het veld. We houden rekening met jouw doelen, of het nu gaat om natuurwaarde, houtproductie of recreatie. Onze aanpak is pragmatisch, persoonlijk en altijd afgestemd op jouw situatie.

Of je nu een groot landgoed hebt of een kleiner bos, wij adviseren je graag. Neem vrijblijvend contact met ons op om samen de mogelijkheden voor jouw bos te bespreken. Zo zorgen we er samen voor dat jouw bos vitaal en toekomstbestendig blijft.

Bosbeheer is de overkoepelende term voor alle activiteiten om een bos in stand te houden – van natuurbeheer tot recreatie en houtproductie. Bosbouw richt zich specifiek op de economische kant: de duurzame productie van hout. Goed om te weten: deze twee staan niet haaks op elkaar.

Hoewel er vaak met een kwade blik wordt gekeken naar de kap van bos, gebeurt dit ook door mensen die zelf graag een douglas tuinhuisje, een geïmpregneerd grenen schutting, of een gevel van Zweeds rabat. De Nederlandse bosbouw zorgt ervoor dat we niet alles uit verre landen hoeven importeren, maar ook hout op een duurzame manier uit eigen land kunnen produceren. En door kleinschaligheid en sturing op de diversiteit van boomsoorten kan de ecologische waarde van het bossysteem juist verbeteren.

Bij Bureau voor Natuur beheren we zoveel mogelijk op een natuurvolgende manier, bijvoorbeeld volgens de Pro Silva principes: het optimale behoud en gebruik van bosecosystemen, waarbij de ecologische en sociaaleconomische functies van het bos op een duurzame en winstgevende wijze worden vervuld.

Soortenonderzoek betekent dat we in kaart brengen welke planten- en diersoorten in een gebied voorkomen en hoe deze soorten gebruik maken van het gebied. Biodiversiteit — de verscheidenheid aan soorten — vormt de basis van een gezond ecosysteem. Door soortenonderzoek krijgen we inzicht in die soortenrijkdom en in de kwaliteit van een natuurgebied.

Soortenonderzoek is belangrijk omdat het laat zien hoe het met de natuur gaat en of er mogelijk knelpunten of bijzondere waarden zijn. Met die kennis kunnen beheerders gerichte beslissingen nemen, gebaseerd op feiten in plaats van aannames. Ook vormt goed soortenonderzoek de basis voor vergunningen, beheersubsidies of wetenschappelijke studies.

Soortenonderzoek levert concrete informatie op die essentieel is voor natuurbeheer. Het laat bijvoorbeeld zien of je beheerdoelen worden behaald en welke gebieden extra aandacht nodig hebben. De verzamelde gegevens geven belangrijke inzichten in de effectiviteit van beheermaatregelen.

Voor subsidies zoals het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) dienen de resultaten als verantwoording en bewijs van de natuurkwaliteit. Bij SNL-beheersubsidie is het zelfs verplicht om elke zes jaar een monitoring uit te voeren. Zo kun je aantonen welke beschermde of kenmerkende soorten aanwezig zijn en hoe het gebied zich ontwikkelt.

De houdbaarheid van natuuronderzoek is niet wettelijk vastgelegd, maar in de praktijk hanteren we meestal de volgende richtlijnen:

• Quickscans: maximaal 3 jaar geldig, mits er geen grote veranderingen in het gebied zijn
• Soortgericht onderzoek: 2 tot 3 jaar voor de meeste soorten
• Uitgebreide inventarisaties: maximaal 5 jaar bij monitoring in het kader van beheer

Wanneer de situatie in een gebied verandert – bijvoorbeeld door kapwerkzaamheden, verstoring of nieuwe bebouwing – kan een onderzoek zijn geldigheid verliezen. Twijfel je of jouw onderzoeksgegevens nog actueel genoeg zijn voor je project? Neem dan gerust contact met ons op, dan kijken we met je mee.

Een eenmalige kartering is een momentopname die laat zien welke soorten op één bepaald moment aanwezig zijn. Dit geeft een goed beeld van de situatie op dat moment en is bijvoorbeeld handig als nulmeting of om snel inzicht te krijgen in een terrein.

Monitoring over meerdere jaren gaat een stap verder: we herhalen de inventarisaties regelmatig over een langere periode. Zo worden trends en veranderingen in populaties zichtbaar en kun je zien of soorten vooruit- of achteruitgaan. Door langdurig te monitoren kun je ook het effect van beheermaatregelen evalueren – je merkt bijvoorbeeld of aangepast maaibeheer daadwerkelijk leidt tot meer vlinders, of dat een nieuw aangelegde poel zorgt voor meer amfibieën.

Na afloop van het veldonderzoek verwerken wij alle verzamelde gegevens tot een duidelijk verslag. Je ontvangt een overzichtelijk rapport met daarin welke soorten zijn waargenomen, in welke aantallen en op welke locaties, vaak gepresenteerd met kaartmateriaal, grafieken en foto’s.

Wij vertalen de gegevens naar begrijpelijke conclusies en doen praktische aanbevelingen op maat. Je krijgt dus niet alleen een opsomming van soorten, maar ook een duiding van wat dit betekent voor jouw terrein of project. We adviseren je over mogelijke vervolgstappen, zoals concrete beheermaatregelen of aanbevelingen voor subsidies.

De resultaten kunnen ook worden gebruikt voor:

• Het bijsturen van je beheer
• Verantwoording aan subsidieverstrekkers
• Het aantonen van natuurontwikkeling
• Het onderbouwen van beslissingen over landgebruik

Wij hebben expertise in het inventariseren en monitoren van diverse soortgroepen. Onze specialisten zijn ervaren in onderzoek naar:

• Vogels (broedvogels, roofvogels, weidevogels, wintergasten en doortrekkers)
• Vleermuizen
• Grondgebonden zoogdieren (zoals bever, eekhoorn en (kleine) marterachtigen)
• Reptielen en amfibieën
• Flora (hogere planten en mossen)
• Insecten, waaronder vlinders, libellen en sprinkhanen
• Aquatische soorten

Ons team werkt met gestandaardiseerde methoden en protocollen en is op de hoogte van de meest recente kennis over deze soorten en hun ecologie.

We voeren soortenonderzoek op een planmatige en praktijkgerichte manier uit:

1. We bespreken eerst je doelstellingen: wil je een nulmeting, specifieke soorten monitoren, of voldoen aan subsidieverplichtingen?
2. Op basis daarvan stellen we een onderzoeksplan op met de juiste methoden en timing.
3. Onze ecologen gaan het veld in en volgen daarbij landelijke telrichtlijnen en protocollen.
4. We gebruiken gespecialiseerde apparatuur, zoals batdetectors voor vleermuizen, schepnetten voor amfibieën of zaklampen voor nachtelijk onderzoek.
5. Alle waarnemingen worden nauwkeurig vastgelegd met GPS-coördinaten en notities.
6. Na het veldwerk analyseren we de gegevens en verwerken we ze tot een overzichtelijk rapport met kaarten, tabellen en praktische adviezen.

We houden ons aan gestandaardiseerde methoden die overheden en rechtbanken erkennen, zodat de resultaten juridisch houdbaar zijn.

De gegevens van onze inventarisaties verwerken we primair in een rapport voor jou als opdrachtgever. Daarnaast:

• Gebruiken we de informatie om gerichte adviezen te formuleren
• Kunnen we, met jouw toestemming, bijzondere waarnemingen delen met de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
• Houden we ons altijd aan privacyrichtlijnen en delen we geen gevoelige informatie zonder jouw toestemming

Onze rapporten zijn helder en praktisch, met duidelijke kaarten en concrete aanbevelingen. We zorgen ervoor dat de resultaten bruikbaar zijn voor jouw doeleinden – of dat nu een vergunningaanvraag, beheerplan of inrichtingsadvies is.

Het ideale moment hangt sterk af van de soorten die je wilt onderzoeken. Vrijwel alle dieren en planten zijn alleen tijdens hun actieve seizoen goed waarneembaar. In de praktijk betekent dit dat veel onderzoek in het voorjaar en de zomer plaatsvindt.

Enkele voorbeelden:

• Broedvogels: maart-juli
• Vleermuizen: april-oktober voor jaarronde verblijven
• Amfibieën: februari-juni (afhankelijk van de soort)
• Flora: april-september
• Libellen en vlinders: mei-augustus
• Reptielen: april-september bij zonnig weer

Plan je onderzoek tijdig! We adviseren om minstens 12-24 maanden vóór de start van je project contact op te nemen, zodat we het onderzoek in de juiste periode kunnen uitvoeren. Zo voorkom je vertraging door gemiste onderzoeksperiodes.

Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. We denken graag mee over de beste onderzoeksaanpak voor jouw situatie, of dat nu gaat om een quickscan voor een bouwproject of gedetailleerde monitoring van een natuurgebied.

Je hebt een vergunning nodig zodra je plannen mogelijk schade toebrengen aan beschermde natuur. Denk aan activiteiten waarbij beschermde dieren verstoord kunnen worden of aan werkzaamheden die invloed hebben op een beschermd natuurgebied. In de praktijk gaat het om twee hoofdgevallen: als je beschermde planten- of diersoorten kunt verstoren (bijvoorbeeld bij bouwprojecten met vleermuizen of vogels op het terrein), óf als je project effect kan hebben op een Natura 2000-gebied.

Sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet (2024) valt een natuurvergunning onder de omgevingsvergunning. Je vraagt deze aan via het Omgevingsloket, meestal bij de provincie. Bureau voor Natuur kan voor je uitzoeken welke toestemmingen vereist zijn en de aanvraag van A tot Z voor je regelen.

Ecologisch onderzoek, soortenonderzoek of vervolgonderzoek is allemaal dezelfde benaming voor het in kaart brengen van de aanwezige natuurwaarden ter plekke van het projectvoornemen en hoe de voorgenomen activiteiten invloed hebben op deze waarden. Voor veel projecten is de eerste stap een quickscan flora en fauna. Dit is een kort onderzoek waarbij een ecoloog je terrein inspecteert om te beoordelen of er beschermde dieren of belangrijke habitats aanwezig zijn.

Als uit de quickscan blijkt dat er mogelijk risico’s zijn, dan is vaak soortenonderzoek nodig. Dit kan betekenen dat er in een bepaald seizoen een uitgebreidere flora- en fauna-inventarisatie wordt gedaan, zoals een jaarrond onderzoek naar vleermuizen of een amfibieënonderzoek in het voorjaar. Het eindresultaat van het ecologisch onderzoek is een rapportage met duidelijke effectenbeoordeling en adviezen, bijvoorbeeld of je een vergunning moet aanvragen.

Ja, er bestaan diverse subsidiemogelijkheden voor natuurbeheer en natuurvriendelijke maatregelen. Overheden stimuleren hiermee zowel terreinbeheerders, agrariërs als particulieren om goed voor de natuur te zorgen. Enkele voorbeelden van subsidies en regelingen zijn:

• Subsidie natuur- en landschapsbeheer: Heb je een natuurgebied (vaak binnen het Natuurnetwerk Nederland), dan kun je via de provincie een vergoeding krijgen voor het beheren en in stand houden van die natuur.

• Agrarisch Natuurbeheer (ANLb): Als agrarisch ondernemer kun je je aansluiten bij een agrarisch collectief en subsidie ontvangen voor natuurvriendelijk beheer van je landbouwgrond.

• Subsidies voor aanleg van natuur en landschapselementen: Veel provincies en soms ook waterschappen of gemeenten bieden subsidies of fondsen voor het aanleggen van nieuwe natuurwaarden.

Het landschap van subsidies kan complex zijn en elke regeling heeft zijn eigen voorwaarden en aanvraagprocedure. Bureau voor Natuur volgt de ontwikkelingen in subsidieregelingen op de voet. Wij kunnen je adviseren welke subsidies voor jouw project relevant zijn en je helpen bij de aanvraag.

Een Soortenmanagementplan (SMP) is een beleidsinstrument waarmee in één klap voor een heel gebied geregeld wordt hoe beschermde soorten worden beschermd bij toekomstige ontwikkelingen. In plaats van bij elk afzonderlijk project opnieuw onderzoek te doen en vergunningen aan te vragen, kijkt een SMP vooruit voor meerdere jaren en bundelt maatregelen in een groter plan.

Als zo’n SMP eenmaal is goedgekeurd door de bevoegde overheid, kunnen individuele projecten binnen dat gebied veel sneller van start gaan. Een ontwikkelaar die aan de voorwaarden van het SMP voldoet, hoeft dan niet voor elke ingreep apart een flora- en fauna-vergunning aan te vragen. Bureau voor Natuur adviseert gemeenten en andere organisaties bij het opstellen van Soortenmanagementplannen.

Gedragscodes zijn praktische werkvoorschriften voor specifieke sectoren, zoals bosbeheer, waterbeheer of de bouw. Ze beschrijven hoe je werkzaamheden zó kunt uitvoeren dat je minimale schade toebrengt aan beschermde planten en dieren. Als je volgens een goedgekeurde gedragscode werkt, hoef je in veel gevallen geen aparte ontheffing aan te vragen voor bepaalde activiteiten.

Elke gedragscode bevat specifieke maatregelen, zoals werken buiten kwetsbare periodes (broedseizoen, winterrust), zorgvuldig omgaan met vegetatie en het creëren van uitwijkmogelijkheden voor dieren. Het is belangrijk dat je kunt aantonen dat je de gedragscode correct volgt, bijvoorbeeld door een logboek bij te houden.

Bureau voor Natuur helpt je bij het implementeren van de juiste gedragscode voor jouw activiteiten. We kunnen controleren of jouw werkzaamheden onder een bestaande gedragscode vallen, uitleggen welke maatregelen je precies moet nemen, en de naleving monitoren. Dit voorkomt onnodige procedures en zorgt ervoor dat je toch zorgvuldig met de natuur omgaat.

Neem dan gerust contact op met Bureau voor Natuur! We staan voor je klaar om al je vragen over natuurwetgeving te beantwoorden en je project in goede banen te leiden. Ons team combineert inhoudelijke kennis van de wetten met een pragmatische aanpak. Dat betekent dat we de complexe regels vertalen naar haalbare stappen voor jóuw situatie. Je kunt ons inschakelen voor iets kleins, zoals een eenmalig adviesgesprek, maar ook voor het complete traject van vergunningaanvragen, ecologisch onderzoek en uitvoering van maatregelen.

Ja, bij verbouw of nieuwbouw moet je absoluut rekening houden met beschermde dier- en plantensoorten. Veel gebouwen en terreinen bieden onderdak aan bijvoorbeeld vleermuizen, gierzwaluwen of huismussen. Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) verbiedt het opzettelijk verstoren of doden van deze beschermde dieren en het vernielen van hun nest- en schuilplaatsen. Daarom is het belangrijk om vóór een verbouwing, sloop of nieuwbouw een ecologische check uit te voeren.

Als uit onderzoek blijkt dat er beschermde dieren of planten aanwezig zijn, kunnen we samen oplossingen vinden. Bijvoorbeeld werken buiten het broedseizoen, het plaatsen van nestkasten, of in sommige gevallen het aanvragen van een omgevingsvergunning. Bureau voor Natuur helpt je bij dit hele proces, zodat je voorkomt dat je project stilgelegd wordt.

Het kan gebeuren dat je het niet eens bent met een besluit van de overheid over een natuurvergunning of ontheffing. In zo’n geval kun je een bezwaarprocedure starten. Je dient dan binnen zes weken na bekendmaking van het besluit een bezwaar in bij het bevoegde gezag (meestal de instantie die het besluit nam, zoals de provincie). In je bezwaar leg je uit waarom je het niet eens bent met het besluit.

Na je bezwaar zal de instantie het besluit heroverwegen. Meestal krijg je de gelegenheid om je standpunt mondeling toe te lichten in een hoorzitting. Vervolgens volgt een beslissing op bezwaar. Ben je het daarna nóg niet eens met de uitkomst, dan kun je in beroep gaan bij de rechtbank en eventueel later in hoger beroep bij de Raad van State. Bureau voor Natuur kan je in dit traject bijstaan. Wij kennen de weg in de regelgeving en helpen je om je bezwaarschrift of (hoger)beroepschrift stevig te onderbouwen met feiten en deskundige argumentatie.

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden en ecologische verbindingen in ons land. Als jouw projectlocatie binnen dit netwerk valt, gelden er strengere spelregels om de natuurwaarden te beschermen. Vrij vertaald hanteren overheden binnen het NNN het principe “nee, tenzij”: een ruimtelijk plan in een NNN-gebied gaat in de basis níet door als het de natuur ter plaatse schaadt, tenzij er geen redelijke alternatieven zijn, er zwaarwegende redenen voor het project bestaan én de schade volledig wordt gecompenseerd.

Ligt jouw project buiten het NNN, dan heb je wat meer speelruimte. Je hoeft buiten het netwerk geen rekening te houden met het “nee, tenzij”-regime of met verplichte natuurcompensatie voor het NNN. Dat betekent echter niet dat er buiten het NNN geen regels zijn: je moet nog steeds voldoen aan alle algemene natuurwetgeving. Bureau voor Natuur kan voor je uitzoeken of jouw locatie binnen of buiten het NNN ligt en welke implicaties dat heeft. Ook als compensatie nodig is, kunnen wij daarvoor een plan opstellen.

Bij veel projecten is ecologische begeleiding tijdens de uitvoering essentieel. Dit betekent dat een ecoloog regelmatig op de bouwplaats of in het werkgebied aanwezig is om toe te zien op de naleving van natuurbeschermingsmaatregelen. Deze begeleiding is vaak een voorwaarde in vergunningen of ontheffingen.

Een ecologisch begeleider controleert bijvoorbeeld of er geen beschermde dieren aanwezig zijn voordat de werkzaamheden starten, geeft instructies aan aannemers over hoe ze natuurvriendelijk kunnen werken, en grijpt in als er onverwacht toch beschermde soorten worden aangetroffen. Ook zorgt de begeleider voor de juiste documentatie, die nodig kan zijn om aan te tonen dat je volgens de voorschriften werkt.

Bureau voor Natuur biedt professionele ecologische begeleiding voor allerlei projecten. Onze ecologen denken mee over praktische oplossingen wanneer er tijdens de uitvoering knelpunten ontstaan. Zo zorgen we ervoor dat jouw project vlot kan doorlopen, zonder in conflict te komen met natuurwetgeving.

De algemene zorgplicht is een basisprincipe in de natuurwetgeving dat voor iedereen geldt, ongeacht of je met beschermde soorten te maken hebt. Het betekent dat je altijd moet voorkomen dat je handelingen onnodig schade toebrengt aan planten en dieren.

In de praktijk betekent dit dat je altijd gepaste maatregelen moet nemen om dieren niet te verstoren en planten niet onnodig te beschadigen. Bijvoorbeeld: controleren of er geen broedende vogels aanwezig zijn voordat je bomen snoeit, dieren de kans geven om te vluchten als je werkzaamheden start, of graafwerkzaamheden tijdelijk staken als je een nest of hol ontdekt. Bureau voor Natuur kan je adviseren over praktische manieren om aan de zorgplicht te voldoen in jouw specifieke situatie.

Natuurbeheer betekent het actief verzorgen en onderhouden van natuurgebieden, met als doel de natuurwaarden te behouden en te versterken. In Nederland zouden zonder beheer veel gebieden verarmen of dichtgroeien, waardoor bijzondere planten en dieren zouden verdwijnen. Door gericht in te grijpen – bijvoorbeeld door te maaien, snoeien of begrazen – houd je het landschap gevarieerd en gezond.

Goed natuurbeheer is essentieel om biodiversiteit te behouden en natuurgebieden weerbaar te maken tegen bedreigingen zoals verdroging, stikstof of invasieve soorten. Met zorgvuldig beheer zorg je ervoor dat zowel jij als toekomstige generaties kunnen blijven genieten van een rijke, veerkrachtige natuur. Bovendien draagt natuurbeheer bij aan klimaatadaptatie (water vasthouden, CO₂-opslag) en recreatie.

Heidebeheer is erop gericht om heideterreinen open, gezond en gevarieerd te houden. Zonder actief beheer zou een heideveld dichtgroeien met gras (vergrassing) en jonge boompjes, en uiteindelijk veranderen in bos. Wij grijpen op het juiste moment in. We kunnen begrazing inzetten met bijvoorbeeld een schaapskudde die de grassoorten kort houdt en jonge opslag opeet. Ook maaien we soms delen van de heide, zodat er ruimte komt voor verjonging van heideplanten. Waar de bodem te veel voedingsstoffen heeft, kunnen we plaggen: een dunne bovenlaag van de grond afschrapen om de heide te verschralen.

Door deze combinatie van maatregelen blijft de heide een halfopen landschap met veel variatie. Typische heidesoorten – van struikhei en dophei tot heidevlinders, bijen en reptielen – krijgen zo de kans om te floreren. We stemmen onze aanpak altijd af op de kenmerken van jouw terrein, voor een vitaal heideveld dat zijn paarse gloed en ecologische waarde behoudt.

Begrazing is een natuurlijke en efficiënte manier van beheren, waarbij je grazende dieren inzet om de vegetatie kort te houden. In plaats van machines laat je bijvoorbeeld schapen, runderen of pony’s grazen in een gebied. Deze dieren eten gras en jonge opslag weg die anders zouden domineren. Het grote voordeel is dat begrazing voortdurend en verspreid over het terrein plaatsvindt, wat zorgt voor een gevarieerde vegetatiestructuur.

Begrazing draagt bij aan biodiversiteit: grazende dieren creëren open plekjes, verspreiden zaden via hun vacht en mest, en zorgen zo voor nieuwe groeikansen voor allerlei plantensoorten. Bovendien is het een stille vorm van beheer die door recreanten vaak als positief wordt ervaren. We stellen altijd een begrazingsplan op dat past bij jouw gebied en doelstellingen, met het juiste type dieren, de juiste aantallen en periodes van begrazen.

Veel natuurgebieden kampen met een teveel aan stikstof, wat leidt tot stikstofgevoelige natuur. Bij Bureau voor Natuur houden we hier rekening mee in onze beheerplannen. We passen het beheer aan om de negatieve effecten te verminderen. Zo kunnen we op heidevelden of schrale graslanden de bovenste, voedselrijke bodemlaag afplaggen. Door die laag weg te halen, verdwijnen ook de overtollige voedingsstoffen, en krijgen typische schrale planten weer een kans. Daarnaast kunnen we op zure bodems bekalking of steenmeel toepassen om de pH te verbeteren.

Ook richten we het beheer zo in dat soorten die juist profiteren van te veel stikstof, zoals pijpenstrootje of berkenopslag, worden teruggedrongen. Door te maaien, begrazen of ze gericht te verwijderen, houd je die groeiers in toom. Tegelijk proberen we de natuur robuuster te maken: een gezonde, soortenrijke vegetatie kan beter tegen een stootje. Ons doel is altijd om stikstofgevoelige habitats te behouden en te versterken, zodat de biodiversiteit niet verloren gaat.

Onze deskundige mensen staan voor je klaar en denken graag mee om jullie natuur optimaal tot zijn recht te laten komen. Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.

Wij helpen beheerders bij alle aspecten van natuurbeheer. We zetten onze expertise in om natuurterreinen in topconditie te houden en waar nodig te herstellen. Onze specialisaties liggen onder andere bij heidebeheer, het herstel van vennen, het inzetten van begrazing als beheermethode en het monitoren van de natuurkwaliteit.

We maken beheerplannen op maat en voeren praktische werkzaamheden uit, van het openhouden van heidevelden tot het schonen van verlandde vennen. Daarnaast adviseren we over het vergroten van biodiversiteit en het omgaan met uitdagingen zoals stikstofgevoelige natuur. We combineren ecologische kennis met een hands-on aanpak, inclusief monitoring en bijsturing. Zo heb je de zekerheid dat het natuurgebied duurzaam beheerd wordt en voldoet aan gestelde doelen en wettelijke eisen.

Vennen zijn kwetsbare waterpartijen die zonder beheer kunnen dichtgroeien, verzuren of verdrogen. Bij venherstel kijken we eerst naar de oorzaak van de achteruitgang. Is het ven volgeraakt met slib? Zakken de waterstanden te veel? Groeien de oevers dicht? Op basis daarvan nemen we gerichte maatregelen.

We kunnen overtollig slib verwijderen (baggeren) zodat het water weer helder wordt. Soms dempen of blokkeren we sloten om water langer vast te houden. Ook verwijderen we opslag van bomen en struiken rond de oever, zodat er meer zonlicht op het water komt en er een geleidelijke overgang ontstaat naar de omliggende natuur. Iedere ingreep gebeurt met oog voor de unieke waarde van het ven. Door venherstel krijgen karakteristieke soorten – zoals waterlobelia, veenmos, libellen en amfibieën – weer de kans om terug te keren.

Zeker. Monitoring is een vast onderdeel van onze aanpak, omdat je alleen met gegevens echt weet of het beheer effect heeft. Wij kunnen de natuurkwaliteit in jouw gebied periodiek meten en volgen door inventarisaties van planten, vogels, insecten of andere indicatorsoorten. Ook kunnen we kijken naar bodem- en waterkwaliteit. Door deze gegevens over meerdere jaren te verzamelen, zien we of de biodiversiteit verbetert.

De resultaten van monitoring bespreken we met jou en gebruiken we om het beheer waar nodig bij te sturen. Is een bepaald doel nog niet bereikt, dan kunnen we het plan aanpassen. Soms is monitoring ook verplicht, bijvoorbeeld als je subsidie ontvangt voor natuurbeheer. In dat geval verzorgen wij de benodigde rapportages. Zo houden we de vinger aan de pols van jouw natuurgebied en weet je zeker dat het zich goed ontwikkelt.

Herbestemming betekent dat een gebied een nieuwe functie of invulling krijgt, vaak om het beter te laten aansluiten bij huidige uitdagingen en kansen. Bijvoorbeeld als landbouwgrond of voormalige productiebossen een natuurbestemming krijgen, of als een natuurgebied een extra rol krijgt zoals waterberging of recreatie.

We begeleiden zulke transities zorgvuldig. We brengen eerst de huidige situatie en de mogelijkheden in kaart. Vervolgens maken we een plan om het gebied opnieuw in te richten en te beheren. Dit kan betekenen dat we nieuwe habitats creëren of bepaalde elementen toevoegen voor recreatie zonder de natuur te verstoren. We betrekken belanghebbenden, zoals grondeigenaren, omwonenden en gebruikers, voor draagvlak. Het resultaat is dat het gebied een tweede leven krijgt: ecologisch waardevol, maar met nieuwe functies voor mens en natuur.

Landschapsinrichting houdt in dat we een gebied (opnieuw) inrichten met oog voor natuur, landschap en gebruik. We versterken de natuurlijke waarde en maken gebieden mooier en leefbaarder. Of het nu gaat om een klein perceel, een bosrand of een heel landgoed – we kijken hoe we de juiste elementen zoals bomen, water, beplanting of wandelpaden op de juiste plek kunnen aanbrengen. We werken voor particuliere terreineigenaren, gemeenten, landgoedeigenaren en agrarische ondernemers. Steeds zorgen we voor een ontwerp dat past bij de omgeving én bij jouw wensen, zodat het landschap zowel ecologisch gezond is als aantrekkelijk voor mensen.

We beginnen met een uitgebreid gesprek over jullie wensen en een grondige analyse van het gebied. We onderzoeken het landschap, de bodem en waterhuishouding, de aanwezige flora en fauna en de cultuurhistorie van de plek. Op basis daarvan ontwikkelen we een inrichtingsplan op maat, vaak uitgewerkt in duidelijke kaarten en visualisaties. We betrekken jullie nauw bij deze fase, zodat het plan volledig aansluit bij jullie ideeën én bij de mogelijkheden ter plaatse.

Vervolgens helpen we bij de uitvoering: we ondersteunen bij het aanvragen van vergunningen of subsidies en bij het selecteren van uitvoerders voor het grond- en plantwerk. Tijdens de werkzaamheden bieden we ecologische begeleiding in het veld – we zorgen dat alles netjes verloopt en dat er rekening wordt gehouden met de natuur. Desgewenst blijven we betrokken bij het beheer en de monitoring van het gebied, zodat alles zich ontwikkelt zoals bedoeld.

Natuurontwikkeling betekent het creëren van nieuwe natuur of het herstellen van verarmde natuurgebieden. Vaak gaat het om agrarische grond die wordt omgevormd tot bos, moeras, bloemrijk weiland of heide. Zulke projecten vergroten de biodiversiteit en zorgen ervoor dat natuurgebieden beter met elkaar verbonden raken.

Wij kunnen een compleet plan voor natuurontwikkeling voor je opstellen, waarin we kijken welke natuur het beste past bij de bodem en waterhuishouding van jouw perceel. We begeleiden ook de uitvoering: van grondwerk (zoals het verschralen van de bodem of graven van poelen) tot aan beplanting, altijd met ecologische begeleiding ter plaatse. Zo zorgen we dat het plan optimaal wordt uitgevoerd en kunnen we direct inspelen op eventuele problemen of kansen in het veld. Als je wilt, helpen we na afronding ook met monitoring en beheeradvies.

Zodra je plannen of ideeën hebt om iets met je landschap te doen, kun je contact met ons opnemen. In een vroeg stadium meedenken heeft veel voordelen – we kunnen dan waardevolle tips geven voordat er al van alles vastligt. Bijvoorbeeld: als je een stuk grond hebt en overweegt er natuur van te maken, als je een erf wilt herinrichten, of wanneer je vragen hebt over beheer, beplanting of regelgeving. Ook als je simpelweg benieuwd bent naar de mogelijkheden voor jouw terrein, denken we graag vrijblijvend met je mee. Hoe eerder we betrokken zijn, hoe meer we kunnen betekenen om jouw project soepel te laten verlopen.

Wij begeleiden diverse landschapsprojecten. We stellen landschapsinrichtingsplannen op met kaarten en schetsen die duidelijk maken hoe een gebied wordt ingericht. We helpen bij natuurontwikkeling, waarbij we bijvoorbeeld landbouwgrond omvormen naar nieuwe natuur zoals bos, moeras, heide of bloemrijk grasland. Daarnaast zijn we gespecialiseerd in de inrichting van landgoederen – zowel bij het creëren van nieuwe landgoederen op voormalige agrarische gronden als bij het herinrichten van bestaande landgoederen. In al deze projecten combineren we ecologische kennis met creatief ontwerp om tot een duurzaam en mooi eindresultaat te komen.

Begin met het bepalen van je doelen: wil je meer biodiversiteit op je land, de landschappelijke waarde vergroten of recreatiemogelijkheden creëren? Wij denken graag mee over wat past bij jouw terrein en de omgeving, zowel qua ecologie als qua landschapstype. We ontwerpen bovendien toekomstbestendig: we houden rekening met klimaatadaptatie (zoals water vasthouden en schaduw bieden) en met het behoud van cultuurhistorische elementen.

Houd ook rekening met wet- en regelgeving. Soms is een vergunning of ontheffing nodig, bijvoorbeeld bij ingrepen nabij een Natura 2000-gebied. Ook het bestemmingsplan en of jouw gebied deel uitmaakt van het Natuurnetwerk Nederland kan invloed hebben op wat er mag en welke subsidies beschikbaar zijn. Wij hebben ervaring met deze regels en helpen je om het plan daarop af te stemmen.

Zeker – wij hebben de expertise in huis voor de natuurlijke en landschappelijke inrichting van landgoederen. Voor de architectonische aspecten werken we samen met landschapsarchitecten en architecten. Bij nieuwe landgoederen maken we een inrichtingsplan voor het groene deel dat past bij de bodemgesteldheid, het landschap en de historische context. We zorgen dat nieuwe elementen zoals lanen, bosjes en waterpartijen logisch in de omgeving worden ingepast. Ook helpen we met de formele kant, zoals het aanvragen van de Natuurschoonwet-status voor jouw landgoed (waardoor je fiscale voordelen kunt krijgen als het landgoed aan de voorwaarden voldoet).

Voor bestaande landgoederen geven we advies om de natuur- en belevingswaarde te vergroten, zonder het unieke karakter te verliezen. Na de inrichting kunnen we een beheerplan opstellen en de eerste jaren begeleiden, zodat het landgoed zich optimaal verder ontwikkelt.

Neem gerust contact met ons op om je ideeën te bespreken. We staan klaar om samen met jou te werken aan een mooier en natuurlijker landschap.

Bij Bureau voor Natuur geloven we in ‘van plan tot praktijk’. We beginnen altijd met goed luisteren: wat speelt er precies in het gebied? Wat wil je bereiken? Daarna maken we een plan dat écht werkt – of dat nu een bosbeheerplan, een inrichtingsplan of een ecologisch onderzoek is. Maar we stoppen niet bij papier. Onze mensen staan letterlijk met hun laarzen in het veld. We verbinden kennis met concrete aanpak. Praktisch, haalbaar én afgestemd op jouw doelen.

Wat ons onderscheidt: je hebt direct contact met de specialist die aan het project werkt. Geen omslachtige procedures, maar korte lijnen en snelle schakels. En: alle expertise onder één dak. Eén aanspreekpunt, van eerste idee tot volledige uitvoering. Benieuwd hoe dat voor jouw project kan werken? Bel of mail ons – we denken graag met je mee.

Wij zijn een multidisciplinair adviesbureau voor alles wat groeit, bloeit en beheerd moet worden. Onze zes specialismen:

1. Bosbeheer: voor een vitaal bos, gericht op biodiversiteit én, indien gewenst, duurzame houtproductie.
2. Bosbouw: van zorgvuldige aanplant tot verantwoorde oogst – duurzaam en doordacht.
3. Landschapsinrichting: van visie tot realisatie, met oog voor ecologie, beleving en cultuurhistorie.
4. Natuurbeheer: beheer van heide, moeras, grasland, bos – ecologisch onderbouwd én praktisch uitvoerbaar.
5. Natuurwetgeving: helder ecologisch en juridisch advies bij vergunningen, ontheffingen en subsidies.
6. Soortenonderzoek: van quickscans tot specialistische inventarisaties met oog voor detail.

Onze kracht zit in de samenhang: onze disciplines versterken elkaar. Zo houden we bij bosbeheer rekening met beschermde soorten en bij landschapsinrichting met de juiste voorwaarden voor flora en fauna. Zoek je een partner die verder kijkt dan één vakgebied? Neem contact op – wij denken integraal én pragmatisch.

Onze wortels liggen diep in Brabantse grond – hier beheren we zelf bossen en natuurgebieden, hier ligt de historie van ons bureau, en hier kennen we de bodem, het landschap en de regelgeving door en door. Veel van onze projecten voeren we dan ook uit in deze regio.

Maar onze expertise reikt verder dan de provinciegrens. We zijn ook actief in gebieden als de Veluwe, Betuwe, Limburg en de Utrechtse Heuvelrug. Vooral voor diensten waarbij voorbereiding grotendeels op afstand kan, zijn we flexibel inzetbaar:

• Bosbeheerplannen en beheerstrategieën
• Inrichtingsplannen voor bos, natuur en landschap
• Bosinventarisaties en monitoring
• Soortenonderzoek (vleermuizen, vogels, flora)
• Begeleiding van uitvoerende werkzaamheden op locatie

Ook voor kortlopende of specifieke uitvoerklussen draaien we onze hand niet om. Enkele dagen begeleiding in het veld nodig? Dat regelen we praktisch, zonder onnodige rompslomp.

We zijn een Brabantse club met de blik naar buiten. We werken graag voor opdrachtgevers die net als wij van aanpakken houden – in Brabant of daarbuiten. Benieuwd of jouw project bij ons past? Neem contact op – we denken graag mee, waar je ook gevestigd bent.

Onze klantenkring is net zo divers als het landschap waarin we werken:

• Overheden: gemeenten, provincies, waterschappen
• Natuurorganisaties: terreinbeheerders, bosgroepen, stichtingen
• Particulieren: boseigenaren, landgoedeigenaren, agrariërs
• Bedrijven & ontwikkelaars: met plannen in of nabij natuurgebieden

Van enkele hectaren tot duizenden. Van een snelle quickscan tot jarenlange beheerbegeleiding. We leveren geen standaardwerk, maar maatwerk dat past bij de situatie. Ben je benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? We maken graag kennis – vrijblijvend en met een open blik.