Beheer Natura 2000 Grootmeer

Het Grootmeer, gelegen tussen Vessem en Wintelre (gemeente Eersel), is een zwakgebufferd ven met en omvang van ca. 20 hectare. In het ven is een van de grootste oeverkruidvegetaties van Europa aanwezig waardoor het is aangewezen als Europees beschermd Natura 2000-gebied.

Het gebied maakt deel uit van Natura 2000 (Kempenland-West) en huisvest soorten als heikikker, moerassprinkhaan en roerdomp. Bureau voor Natuur werkt sinds 1999 actief aan het herstel en de instandhouding van dit kwetsbare ecosysteem.

De uitdaging

Het Grootmeer ligt in een uniek systeem. Het ven en zijn kenmerkende vegetatie wordt alleen behouden als het ven watervoerend wordt gehouden de kwaliteit van het water goed blijft. Verzuring en eutrofiering van het ven zou ervoor zorgen dat de unieke vegetatie verdwijnt. Het uitvoeren van maatregelen is essentieel voor het behoud van dit bijzondere ven.

De belangrijkste bedreigingen van het ven zijn:

• Langdurige droogval
• Verzuring en verrijking van het wate
• Aangroei van slib in de boezem en venbodem
• De invasieve exoot Watercrassula

Onze aanpak

Sinds 1999 heeft Bureau voor Natuur verschillende projecten uitgevoerd die hebben bijgedragen aan de biodiversiteit en kenmerkende vegetatie die het Grootmeer hedendaags kent. Enkele projecten zijn:

• Opschonen Grootmeer en aanleg van een boezem (1999): Het slib in het Grootmeer is afgegraven en er is een boezem aangelegd om de aangroei van slib in het Grootmeer te beperken.
• Verwijderen voedselrijke bodem (2017): In de boezem zijn voedselrijke bodems afgegraven.
• Bevorderen doorstroom Kleinmeer (2022): Om te zorgen dat voldoende water het Grootmeer via het Kleinmeer kan bereiken, is met behulp van een drijvende kraan een doorgang gemaakt in het wilgenstruweel.
• Verwijderen Watercrassula (2022): Op de oever van het Grootmeer zijn plekken geplagd waar de invasieve exoot Watercrassula domineerde.
• Preventieve afrastering (2022): Aanbrengen van een houten heining ter voorkoming van verspreiding van Watercrassula door recreatie.

De uitvoering van de herstelmaatregelen wordt mede mogelijk gemaakt door subsidie uit het programma ‘Versnelling herstel stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden’ van de provincie Noord-Brabant. Bureau voor Natuur verzorgt niet alleen de uitvoering, maar begeleidt ook de subsidieaanvraag en projectadministratie, waarmee wij terreineigenaren volledig ontzorgen.

Resultaten

De uitvoering van de herstelmaatregelen leidt tot:

• Voorkomen dat de exoot watercrassula de vegetatie domineert
• Behoud het Habitattype en kenmerkende oeverkruidvegetaties
• De gewenste waterkwaliteit en het beperken van fosfaatnalevering
• Een natuurlijk peilverloop

Vooruitblik

De komende jaren blijft Bureau voor Natuur actief betrokken bij beheer. De focus ligt op:

• Het bereiken van de Natura 2000 doelstellingen
• Nauwlettend monitoren van de vegetatie en de waterkwaliteit

Door deze integrale aanpak kan het Grootmeer zijn functie als kerngebied voor kwetsbare natte heide- en venvegetaties blijven vervullen in Kempenland-West.